Phần 2 Tiếp tục với loạt bài về việc đánh giá các kì thi tiếng Đức trình độ C1, ở phần 2 này, mình sẽ đưa ra đánh giá cá nhân về các kì thi còn lại. 4. TELC C1 & TELC C1 Hochschule Nếu các bạn đang có suy nghĩ là đề thi của TELC bao giờ cũng dễ hơn của Goethe-Institut thì các bạn nhầm rồi. Dù là đề thi B2 của TELC có dạng đề dễ “học vẹt” hơn một chút nhưng về cơ bản, mình luôn nhận thấy đề thi của TELC khó hơn, chủ yếu do mức độ từ vựng cực kỳ rộng và có hẳn một phần thi đánh giá ngữ pháp tương đối khó mang tên “Sprachbausteine”. Điều tương tự cũng diễn ra với TELC C1. Phiên bản nâng cấp TELC C1 Hochschule thừa hưởng các đặc tính của TELC C1 và được dùng để làm tiêu chuẩn đầu vào đại học (HZB) nên cũng đòi hỏi những kĩ năng tương tự như TestDaF, bao gồm kĩ năng viết Protokoll hay tóm tắt nội dung văn bản. Mức độ từ vựng: Như đã nói phía trên, TELC là kì thi trình độ C1 có nhiều từ mới nhất mình từng được gặp. Các bài đọc của TELC thường có chủ đề liên quan đến các thí nghiệm khoa học và được trình bày tương đối phức tạp. Chủ đề bài viết, đặc biệt ở TELC C1 Hochschule, thỉnh thoảng là những chủ đề gần như không thể viết nếu không có sẵn vốn từ vựng chuyên ngành (ví dụ như ô tô không người lái hay công nghệ thay thế bác sĩ). Ngoài ra, TELC C1 là kì thi duy nhất ở trình độ này phải viết tới tối thiểu 350 từ (ngang với Goethe-Zertifikat C2) và không hề có biểu đồ tham khảo lấy số liệu. Chấm điểm: D Độ khó chung: B2 thì mình còn lăn tăn chứ C1 của TELC, và đặc biệt là TELC Hochschule, là kì thi khó nhất trong tất cả các kì thi mình từng xem qua. Dĩ nhiên, vẫn có cách để học ôn theo một số chủ đề nhất định, nhưng nếu chỉ đánh giá đơn thuần dựa trên độ khó, đây chắc chắn là nhà vô địch. Chấm điểm: D Giá trị: Kì thi TELC C1 Hochschule được tổ chức với mục đích làm tiêu chuẩn đầu vào đại học nên cũng tương tự như TDN 4 của TestDaF hay C1 của DSD II, bạn sẽ được vào thẳng hầu hết các trường đại học hay miễn môn tiếng Đức ở bậc dự bị đại học. Lệ phí thi là khá rẻ so với kì thi của Goethe-Institut (dưới 200 EUR), tuy nhiên, vì không được tổ chức ở Việt Nam, mình hạ mức độ giá trị của TELC C1 Hochschule xuống 1 bậc. Chấm điểm: C 5. ÖSD C1 Kì thi ÖSD nói chung mang tính chất phục vụ giao tiếp, có nghĩa là chúng chủ yếu kiểm tra khả năng ngôn ngữ và giao tiếp để hành động trong các tình huống thực tế trong cuộc sống hàng ngày hay nơi làm việc, thay vì quan tâm đến các chủ đề hàn lâm, khoa học như các kì thi được dùng để làm tiêu chuẩn đầu vào cho việc học đại học. Mức độ từ vựng: Cá nhân mình cho rằng, từ vựng trong bài thi này tương tự như trong bài thi Goethe-Zertifikat C1. Chấm điểm: B Độ khó chung: Kì thi ÖSD có mục đích khá tương tự như Goethe-Zertifikat nên mình thấy độ khó cũng gần như là tương đương nhau. Tuy vậy, mình có nghe nói là giám khảo ÖSD chấm điểm dễ tính hơn một chút, thế nên mình xếp hạng độ khó của ÖSD dưới Goethe-Zertifikat 1 bậc. Chấm điểm: B Giá trị: ÖSD C1 không được công nhận cho mục đích làm tiêu chuẩn đầu vào đại học và cũng không được tổ chức tại Việt Nam, nên khá dễ hiểu là mình sẽ không đánh giá cao giá trị của kì thi này. Chấm điểm: D 6. Deutsche Sprachprüfung für den Hochschulzugang (DSH) DSH là một bài kiểm tra ngôn ngữ được tổ chức bởi chính các trường đại học và được sử dụng để kiểm tra xem ứng viên có đủ khả năng tiếng Đức cần thiết (trình độ C1) để theo học tại một trường đại học nói tiếng Đức hay không. Nếu chỉ xét thuần tiêu chí thi tiếng Đức để vào đại học, đây là kì thi tiêu chuẩn nhất (tất cả các chứng chỉ mình đã kể trên hay trong phần 1 có giá trị tương tự đều chỉ mang tính quy đổi, tức là chúng được dùng để thay thế chứng chỉ DSH, kể cả bằng tốt nghiệp dự bị đại học với kết quả môn tiếng Đức). Mức độ từ vựng: DSH là kì thi đa trình độ và phục vụ mục đích tương tự như TestDaF, tuy vậy, các chủ đề và từ vựng được dùng trong DSH cực kì nặng tính chuyên ngành và khoa học (mức độ Fachsprache nhiều nhất trong tất cả các kì thi). Chấm điểm: D Độ khó chung: Như các bạn có thể thấy, kì thi DSH chia ra 3 mức độ đỗ là DSH 1 (tương đương B2-C1), DSH 2 (tương đương C1) và DSH 3 (tương đương C1-C2). Một kì thi với tiêu chuẩn đỗ thấp nhất là B2-C1 rõ ràng không phải là một kì thi đơn giản rồi, phải không? Ngoài ra, bạn phải vượt qua được phần thi viết thì mới được tham gia thi nói. Một số trường đại học kĩ thuật cho phép sinh viên nhập học ở nhóm ngành nhất định với DSH 1. Đại đa số các ngành và trường khác đều đòi hỏi DSH 2 (tương đương TDN 4 của TestDaF, C1 của DSD II, TELC C1 Hochschule, Goethe-Zertifikat C2 GDS và kết quả thi đỗ Feststellungsprüfung môn tiếng Đức). Chỉ có rất ít trường đòi hỏi DSH 3 ở một số ngành đặc thù (ví dụ ngành Luật hay ngành Y). Chấm điểm: E Giá trị: Về cơ bản, đây là kì thi tốt nhất để bước chân vào đại học hay để miễn môn tiếng Đức cấp độ dự bị đại học. Không phải hầu hết mà sẽ không có bất kì trường dự bị đại học nào yêu cầu bạn học môn tiếng Đức nếu bạn đã thi đỗ DSH 2 trở lên cả. Tuy vậy, kì thi DSH không hề được tổ chức tại Việt Nam và với mức độ khó như mình vừa đánh giá ở trên, rất tiếc là mình không thể chấm điểm quá cao cho nó được. Chấm điểm: C Trên đây là toàn bộ những thông tin mình biết cũng như đánh giá chủ quan của mình về các kì thi trình độ C1. Thế còn các bạn nghĩ sao về các kì thi này? Các bạn sẽ đăng kí tham gia kì thi nào? Hãy cho mình biết ở phần comment phía dưới nhé! Tác giả: Kobe Minh họa: Huyền Kiu
Lời khuyên cho các kì thi
Phần 1 Trình độ C1 là một trình độ không dễ đạt đến trong hầu hết mọi ngôn ngữ mà chúng ta học, và tiếng Đức cũng không phải ngoại lệ. Có một điều mình cần khẳng định ngay từ đầu: không có kì thi ở trình độ C1 nào là “dễ đỗ” cả! Trình độ C1 đòi hỏi các bạn sử dụng ngôn ngữ ở mức tiệm cận hoàn hảo, tức là có khả năng hiểu hầu hết các chủ đề mà các bạn gặp trong cuộc sống cũng như hầu như không còn gặp khó khăn trong việc diễn đạt quan điểm của bản thân. Các bạn cần phải làm việc chăm chỉ và cực kì kỉ luật nếu muốn đạt được cái đích đó. Tuy vậy, chúng ta có khá nhiều kì thi cho trình độ này. Vì thế, trong bài viết hôm nay, mình muốn mang đến cho các bạn góc nhìn, đánh giá chủ quan của mình về các kì thi này (mọi đánh giá của mình chỉ mang tính tham khảo). 1. Goethe-Zertifikat C1 Đây chắc chắn là kì thi được nhiều người biết đến nhất và cũng phổ biến nhất ở Việt Nam. Kì thi được viện Goethe khuyên chỉ dành cho các thí sinh trên 16 tuổi vì ngoài hiểu biết về ngôn ngữ, kì thi cũng đòi hỏi mức độ hiểu biết nhất định về các chủ đề xã hội dành cho người lớn (ví dụ như công việc, sự nghiệp, phân biệt đối xử nam-nữ,…) hay hiểu biết sâu về một số đề tài nóng (ví dụ như bảo vệ động vật, nguồn năng lượng thay thế,…). Mức độ từ vựng: Cá nhân mình thấy từ vựng trong các kì thi của viện Goethe thường khá gần gũi và văn phong sử dụng cũng dễ hiểu. Dĩ nhiên, các bạn sẽ luôn gặp từ mới, nhưng mình cảm thấy, kì thi của viện Goethe sẽ không khiến các bạn gặp quá nhiều khó khăn chỉ vì gặp một vài từ mà các bạn chưa bao giờ nhìn thấy. Tuy vậy, vì quá thiên về các chủ đề văn hóa và xã hội nên Goethe-Zertifikat C1 thỉnh thoảng sẽ gây khó cho các bạn không có hứng thú tìm hiểu về các chủ đề này hoặc không học các chuyên ngành liên quan, nói cách khác là các bạn nam hoặc các bạn định hướng học kĩ thuật. Chấm điểm: B Độ khó chung: Vì là kì thi riêng cho 1 trình độ duy nhất và số người tham gia thi mỗi lần cũng không nhiều, khá dễ hiểu khi các giám khảo chấm thi Goethe-Zertifikat C1 trông đợi khá nhiều ở thí sinh. Tiêu chí chấm điểm thì mình không muốn bàn tới trong bài viết này vì quá dài. Do vậy, mình sẽ chỉ đơn giản là chấm điểm cho độ khó kì thi này: C Giá trị: Nếu các bạn có mục tiêu trở thành giáo viên dạy tiếng Đức hay theo đuổi các công việc liên quan tiếng Đức, Goethe-Zertifikat C1 sẽ là một chứng chỉ có giá trị. Chẳng hạn bạn có thể đăng kí tham gia khóa đào tạo giáo viên tiếng Đức của viện Goethe với chứng chỉ này. Việc chứng chỉ ghi rõ ràng trình độ C1 cũng là một điểm cộng giúp CV của các bạn trông đẹp hơn. Tuy nhiên, không có quá nhiều trường đại học chấp nhận cho các bạn vào thẳng và cũng hầu như không có trường dự bị nào đồng ý miễn cho các bạn môn tiếng Đức trong quá trình học với Goethe-Zertifikat C1. Danh sách các trường đại học chấp nhận Goethe-Zertifikat C1 các bạn có thể xem tại đây: https://www.goethe.de/resources/files/pdf168/aktualisiert-goethe-zertifikate-anerkennung_gz-c15.pdf. Còn về dự bị đại học, đến thời điểm này mình mới chỉ biết Studienkolleg Darmstadt chấp nhận Goethe-Zertifikat C1. Xét đến độ khó của kì thi này, rõ ràng đây không phải là phương án quá hợp lý cho các bạn muốn sang Đức du học. Chấm điểm: C 2. Test Deutsch als Fremdsprache (TestDaF) Điều khiến mình ngạc nhiên là không có quá nhiều bạn có ý định thi TestDaF hay thậm chí là biết đến sự tồn tại của kì thi này, dù nó đã được tổ chức ở cả Hà Nội và Sài Gòn từ rất lâu rồi. Đây là kì thi đặc thù được sử dụng để làm tiêu chuẩn xét đầu vào về ngôn ngữ cho việc học đại học tại Đức. Do đó, các chủ đề trong kì thi này sẽ hướng nhiều đến việc học đại học ở Đức (tùy chuyên ngành nhưng thường là các chủ đề liên quan đến cả khoa học và xã hội), các kĩ năng được kiểm tra cũng là các kĩ năng cơ bản khi học đại học (nghe thuyết trình dài, viết biên bản,…). TestDaF là 1 kì thi đa trình độ với các mức điểm đỗ rải từ B2 đến cuối C1. Mức độ từ vựng: Như đã nói ở trên, với việc mở rộng chủ đề cần quan tâm, đặc biệt các chủ đề khoa học thì cần đi sâu để hiểu chi tiết nhiều hơn là hiểu tổng thể, mình đánh giá độ khó về từ vựng của TestDaF cao hơn Goethe-Zertifikat một bậc. Chấm điểm: C Độ khó chung: TestDaF được chia ra làm 2 kì thi riêng biệt: kì thi trên giấy truyền thống (papierbasiert) và kì thi trên máy tính (digital). Mình cũng không hiểu tại sao nhưng thật sự là kì thi trên máy tính khó hơn kì thi trên giấy rất nhiều (cả về từ vựng lẫn dạng bài), mà giá trị 2 kì thi là hoàn toàn như nhau (các bạn biết nên chọn gì rồi đấy). Ngoài ra, vì là kì thi đa trình độ nên mức độ kì vọng của giám khảo cũng sẽ không quá cao như đối với Goethe-Zertifikat C1. Tuy nhiên, có một điểm đặc biệt mà các bạn cần chú ý là kì thi TestDaF dù dạng nào thì cũng đều không thi nói bằng giao tiếp trực tiếp. Thay vào đó, các bạn sẽ được giao tình huống và nói vào máy ghi âm để gửi sang Đức chấm. Điều này sẽ giúp một số bạn đỡ sợ hơn là nói với giám khảo, nhưng cũng khiến một số bạn cảm thấy không quen khi đã quen nói tiếng Đức thông qua giao tiếp bình thường. Nói chung, ở đây mình sẽ chấm điểm kì thi trên giấy thôi nhé: B Giá trị: Cá nhân mình thấy đây là một kì thi rất rất hay. Với mức điểm đạt đầu tiên là TDN3, các bạn có thể dùng nó để thay thế hoàn toàn cho Goethe-Zertifikat B2 (dù là để xin Zulassung vào đại học hay xin visa ở đại sứ quán). Mức điểm đạt tiếp theo là TDN4 với độ khó cuối B2 đầu C1 sẽ giúp các bạn được nhận trực tiếp vào hầu hết các trường đại học và được miễn môn tiếng Đức ở hầu hết các trường dự bị đại học. Mức điểm đạt cao nhất là TDN5 với độ khó cuối C1 sẽ chỉ có tác dụng làm bằng các bạn trông đẹp hơn chứ về giá trị sử dụng thực tế thì không khác gì so với TDN4. Với mức lệ phí thi khá rẻ (100 Euro) và đã được tổ chức từ lâu tại Việt Nam, mình nghĩ đây là sự lựa chọn tốt nhất cho những bạn định hướng sang du học bậc đại học ở Đức. Để nói thêm một chút về việc miễn môn tiếng Đức ở dự bị đại học. Các bạn vẫn phải thi đầu vào (Aufnahmeprüfung) bình thường, tuy nhiên các bạn không cần tham gia bất kì giờ học tiếng Đức nào tại trường (thường chiếm khoảng 20-30% tổng thời gian học) và không cần tham gia thi kì thi kết thúc dự bị đại học (Feststellungsprüfung) cho môn tiếng Đức. Cá nhân mình đánh giá việc đạt điểm tổng kết 1.0 (tức toàn bộ điểm quá trình lẫn điểm thi kết thúc đều tối đa) là khá khó nhằn, đặc biệt với các bạn có thiên hướng học kĩ thuật (T-Kurs). Nếu các bạn muốn đăng kí vào học ở một số trường lớn với tỉ lệ chọi cao, việc các bạn đạt điểm tổng kết cao nhất có thể ở dự bị đại học sẽ đóng một vai trò rất lớn. Bỏ qua môn tiếng Đức vừa giúp các bạn tránh việc bị kéo điểm, vừa giúp các bạn có thêm thời gian cho các môn còn lại. Nói chung, đánh giá của mình cho giá trị của kì thi TestDaF sẽ là: A 3. Das Deutsche Sprachdiplom der Kultusministerkonferenz – Stufe 2 (DSD II) Đây là kì thi đặc biệt chỉ hướng tới đối tượng là học sinh trung học. Do vậy, các chủ đề được đề cập trong kì thi này hầu như sẽ chỉ hướng đến lứa tuổi từ 12-16 (tương tự “Goethe-Zertifikat B2 für Jugendliche”). Để có thể được tham gia thi DSD II với độ khó B2-C1, các bạn phải vượt qua được kì thi DSD I có độ khó A2-B1. Điểm trừ khá lớn là kì thi DSD chỉ được tổ chức nội bộ tại THPT Việt Đức và THPT Chuyên Ngoại ngữ và không cho phép thí sinh tự do đăng ký. Mức độ từ vựng: Như đã nói phía trên, với việc hướng tới đối tượng là thí sinh nhỏ tuổi, rất nhiều chủ đề dành cho người lớn sẽ được bỏ qua và do đó, mức độ từ vựng của DSD II sẽ dễ hơn so với 2 kì thi phía trên khá nhiều. Chấm điểm: A Độ khó chung: Về cơ bản, DSD II cũng hướng tới đối tượng là các bạn muốn sang Đức học đại học nên các kĩ năng được kiểm tra cũng sẽ tương tự như TestDaF. Tuy vậy, với đối tượng là các bạn còn trẻ nên độ khó chung của DSD II theo mình là dưới TestDaF một bậc: Chấm điểm: A Giá trị: Tương tự TestDaF, các bạn cũng có thể xin Zulassung và làm các thủ tục liên quan đến sứ quán với mức điểm đạt B2 của DSD II. Còn với mức điểm đạt C1 thì các bạn cũng sẽ được nhận trực tiếp vào hầu hết các trường đại học và được miễn môn tiếng Đức tại hầu hết các trường dự bị đại học. Về cơ bản, đây sẽ là phương án tuyệt vời nhất cho các bạn học sinh 2 trường THPT nói trên. Đáng ra mình sẽ chấm điểm A cho kì thi này, nhưng vì không phải ai cũng được đăng ký thi nên mình sẽ hạ xuống một bậc. Chấm điểm: B Tác giả: Kobe Minh họa: Huyền Kiu
Teil 2 – Halbformeller Brief Quay lại với chủ đề này, hôm nay mình muốn giúp các bạn hiểu rõ hơn về thứ chúng ta phải giải quyết ở bài còn lại trong phần thi viết: Halbformeller Brief (một bức thư bán trang trọng). Vậy như thế nào là một bức thư bán trang trọng? Halbformeller Brief là một sự kết hợp giữa formeller Brief (thư trang trọng) và informeller Brief (thư không trang trọng). Thay vì gửi cho khách hàng, bề trên hay đối tác làm ăn như formeller Brief, hoặc cho bạn bè, người thân như informeller Brief, chúng ta sử dụng loại văn bản này khi muốn viết cho một người mà chúng ta đã biết, tuy nhiên người đó lại nắm giữ 1 vị trí hoặc chức vụ nào đó đủ quan trọng để khiến chúng ta không thể “xuề xòa” khi viết thư được (chẳng hạn trưởng bộ phận ở một công ty hay cô giáo của con bạn). Mục đích của bức thư dạng này khá đa dạng, có thể là Entschuldigung (dùng để xin lỗi), Erklärungen (dùng để trình bày một vấn đề), Beschwerden (dùng để phàn nàn), Fragen (dùng để hỏi một vấn đề), Bitte (dùng để xin một điều gì đó), Einladung (dùng để đưa ra một lời mời) hoặc Mitteilungen (dùng để thông báo một việc). Trong bài thi trình độ B2, các mục đích nói trên thường được kết hợp với nhau trong cùng một bức thư, nhưng thường thì chủ đề chính sẽ xoay quanh 2 khái niệm là Entschuldigung và Bitte. Ở phần tiếp theo đây, mình sẽ bàn đến những lỗi sai mà các bạn hay gặp phải ở phần thi này cũng như cách khắc phục: 1. Không tuân thủ cấu trúc tiêu chuẩn Ngoài những mẩu tin nhắn cho bạn bè, mọi bức thư hay E-Mail bằng tiếng Đức đều có những tiêu chuẩn nhất định về mặt cấu trúc. Điều này khá đơn giản nhưng nhiều bạn vẫn không tập trung và để mắc lỗi đáng tiếc. Cụ thể, ta cần chú ý: Anrede: Các bạn có thể dùng “Sehr geehrte/r…” hay “Liebe/r…” đều được, quan trọng là cần phải nhớ rằng sau đó là dấu phẩy và chữ cái đầu dòng của đoạn nội dung chính cần viết thường nhé! Gruß: Có khá nhiều cách chào hỏi để kết thúc một bức thư. Cá nhân mình thì hay kết thúc bằng “Mit freundlichen Grüßen” hoặc “Viele Grüße”. Một điểm cần chú ý ở đây: Theo cải cách tiếng Đức, chúng ta không được viết thêm dấu phẩy ở sau lời chào nữa. 2. Không đọc kĩ đề bài Trong phần thi này, tình huống của bức thư sẽ được mô tả khá cụ thể. Vì vậy, thay vì bắt đầu ngay với phần bài viết, các bạn hãy dành vài phút đọc thật kĩ đề bài để chọn ra những luận điểm hay lý do phù hợp. Mình đã từng đọc những bài viết nêu quan điểm rất tốt và hợp lý, cho đến khi đọc lại đề bài thì mới phát hiện ra người viết đã lạc đề. Ví dụ: Đề bài nêu rõ bạn cần xin một tờ giấy để hoàn thành thủ tục với trường đại học. Thế nhưng người viết lại chọn lý do là xin tờ giấy để xin việc. Nếu bài viết đã tốt mà lại mắc lỗi sai như vậy thì thật sự rất đáng tiếc, phải không? Ngoài ra, nếu đọc kĩ đề bài, các bạn sẽ nhìn ra câu này trong tất cả đề bài: “Überlegen Sie sich eine passende Reihenfolge für die Inhaltspunkte”. Vì thế, những ý từ đề bài sẽ không được sắp xếp theo thứ tự cho sẵn, mà chính chúng ta phải sắp xếp chúng để tạo ra logic cho bài viết của mình. 3. Độ dài không phù hợp Thường thì các bạn tới từ nước khác sẽ mắc phải lỗi là viết bài này quá ngắn. Thế nên, lời khuyên là các bạn hãy viết tối thiểu 2 câu cho mỗi ý mà đề bài yêu cầu. Nếu viết mỗi ý đúng 2 câu và kết hợp với 1 câu mở đoạn và 1 câu kết đoạn thì số chữ trong bài viết sẽ tương đối ổn định ở mức 120-130 từ. Trái lại, các bạn Việt Nam thì lại hay có xu hướng viết quá dài. Hãy nhớ một điều, việc bạn viết quá dài sẽ KHÔNG mang lại thêm điểm số cho bạn. Ngoài ra, bài tập này là một trong những dạng văn bản mà bạn hay gặp nhất ở Đức. Mình biết có nhiều bạn luôn coi đây là bài thi và muốn thể hiện thật nhiều những gì mình biết ở đây, về từ vựng, cấu trúc ngữ pháp hay cách xây dựng câu phức tạp. Lời khuyên của mình ở đây là: hãy thử quên đi kì thi và đặt mình vào vị trí của những người sẽ nhận bức thư này của các bạn. Hãy tưởng tượng bạn là những người có địa vị cao và bận bịu đó. Thường những người như vậy ở Đức sẽ có rất ít thời gian để đọc 1 bức thư hay E-Mail. Câu hỏi đặt ra là: liệu trong khoảng 30 giây đọc lướt, bạn có nắm được ngay nội dung chính mà bản thân bạn muốn truyền tải hay không? Nếu không thì xin mời bạn viết lại ngay! 4. Không đọc soát lỗi Cũng như mọi bài viết ở dạng khác, Korrekturlesen (đọc soát lỗi) là một việc nhất thiết không được bỏ qua. Dù là cho kì thi hay cho cuộc sống sau này ở Đức, việc mắc những lỗi sai cơ bản đều để lại hậu quả to lớn. Đi thi thì cùng lắm là bị trừ điểm thôi, chứ nếu viết ở Đức mà mắc lỗi như vậy thì sẽ bị cho là “thiếu chuyên nghiệp”. Điều này rất tệ, sẽ làm giới hạn lại rất nhiều cơ hội của bạn và trong nhiều trường hợp, còn làm hỏng việc nữa. Vậy nên, không quan trọng bạn viết gì hay dùng từ như thế nào, quan trọng là nếu đã dùng thì phải chắc chắn là nó đúng. Thêm nữa, lời khuyên của mình là hãy cố gắng dùng những từ hoặc cụm từ mà các bạn đã gặp. Đừng cố gắng tự bịa ra để viết thông qua việc dịch từng từ lẻ từ tiếng Việt hay tiếng Anh sang. Điều này thường sẽ dẫn đến các lỗi sai về Ausdruck (diễn đạt) và Stil (văn phong). Cuối cùng, như mọi lần, mình lại mang đến cho các bạn một ví dụ minh họa cụ thể từ một đề bài thi cụ thể. Đề bài: Sie haben Ihr Praktikum bei einer deutschen Firma gemacht. Jetzt brauchen Sie die Praktikumsbescheinigung für die Unterlagen an der Universität. Nichtsdestotrotz konnten Sie sie nicht finden. Bitte schreiben Sie eine E-Mail an Ihren ehemaligen Vorgesetzten, Herrn Schweinsteiger. Bitten Sie um eine neue Bescheinigung (2) Bitten Sie um das Verständnis für Ihre Situation (3) Begründen Sie, warum Sie die Bescheinigung so benötigen (1) Stellen Sie dar, wann Sie die Bescheinigung brauchen (4) Bài làm: Sehr geehrter Herr Schweinsteiger, erstmal möchte ich bei Ihnen dafür bedanken, dass Sie mir die Möglichkeit zum Praktikum bei Ihrer Firma sowie die guten Kommentare in meinem Praktikumszeugnis gegeben haben. Leider konnte ich dieses Praktikumszeugnis nach dem Umzug in die neue Wohnung nicht mehr finden. Könnten Sie mir eine Bescheinigung als Bestätigung dafür schicken, dass ich mein Praktikum bei Ihnen gemacht habe? Ohne diese Bescheinigung kann meine Fakultät die Leistungspunkte, die ich durch das Praktikum erworben habe, leider nicht anrechnen. Ich hoffe, Sie verstehen meine Situation. Da mein Studiendekan die Bescheinigung unbedingt vor den Sommerferien benötigt, wäre ich Ihnen sehr dankbar, wenn Sie mir die Bescheinigung bis zum 31.08.2021 schicken könnten. Über Ihre schnelle Rückmeldung würde ich mich sehr freuen! Mit freundlichen Grüßen Kobe Pham (125 Wörter) Tác giả: Kobe
Teil 1: Forumsbeitrag Kĩ năng viết đối với nhiều bạn luôn là một kĩ năng khó, đặc biệt ở trình độ B2. Lý do có lẽ không hẳn do chúng ta biết quá ít, mà nhiều khi là ngược lại, do chúng ta biết quá nhiều. Cũng tương tự như khi nấu một số món ăn nhất định mà lại thiếu công cụ đo lường cần thiết, việc thường xảy ra hơn là chúng ta sẽ cho một nguyên liệu nào đó vào quá nhiều thay vì quá ít. Ở bài viết này, mình sẽ cùng mọi người điểm qua một vài bước cần thiết để có thể cải thiện khả năng viết Forumsbeitrag. 1. Định dạng văn bản Ngày nay, với Internet và nguồn tư liệu khổng lồ bằng tiếng Đức, chúng ta hoàn toàn có thể tham khảo những văn bản chuẩn nhất do những người đủ trình độ nhất tới từ Đức biên soạn. Tuy vậy, có phải văn bản nào cũng nên tham khảo khi chuẩn bị cho phần thi này hay không? Từ góc nhìn cá nhân, mình thấy nguồn tư liệu được các bạn thường xuyên sử dụng là các bài báo bằng tiếng Đức. Thế nhưng, ngay cả bằng tiếng Việt, không phải bạn cứ thông thạo và hiểu hết tiếng Việt là bạn có thể viết báo. Văn bản báo chí đòi hỏi người viết rất nhiều kĩ thuật riêng biệt (tham khảo cuốn “Deutsch für Profis” của tác giả Wolf Schneider) và trên tất cả là vốn hiểu biết sâu rộng về văn hóa, xã hội hay con người Đức. Rõ ràng, ở trình độ B2 và với độ dài khoảng 150 đến 200 từ, các bạn không thể và cũng không nên viết như ngôn ngữ trong báo chí. Giờ ta quay lại yêu cầu đề bài của phần thi này: viết Forumsbeitrag. Nếu ai trong các bạn chưa bao giờ tham gia bất cứ Forum (diễn đàn) nào thì có thể coi mạng xã hội Facebook ngày nay là một Forum và Forumsbeitrag chính là các dòng status. Quay lại với tiếng Việt, hãy thử suy nghĩ xem, nếu bạn đang lướt newsfeed, bạn sẽ dừng lại ở những status như thế nào? Liệu các bạn có muốn đọc một status viết 1 câu dài 3 dòng không? Liệu các bạn có muốn đọc một status trong đó dùng liên tiếp danh từ hay thành ngữ, tục ngữ không? Và liệu các bạn muốn đọc một status ngắn gọn và rõ ý, hay một status dài và đọc mãi không hiểu tác giả muốn viết gì? Đó chính xác là những gì một giám khảo hay một giáo viên chấm bài trải qua khi đọc bài viết của các bạn! Câu hỏi đặt ra bây giờ sẽ là: Tôi có thể tìm thấy các bài viết tham khảo ở dạng văn bản này ở đâu? Có thể nhiều bạn không để ý, nhưng thật ra các bạn không cần phải ngồi lê la đọc trên các diễn đàn tiếng Đức. Một nguồn tham khảo tuyệt vời cho các bạn không ở đâu xa, mà nằm ở chính ngay trong đề thi B2: Teil 1 – Modul Lesen. 2. Đặt mình vào vị trí người đọc Các bạn phải nhớ một điều, các bạn không chỉ viết để cho chính các bạn đọc! Một tình huống thường gặp khi mình góp ý bài viết của một số bạn khác: mình đọc một câu nào đó mà các bạn viết và chau mày, đọc lại lần 2, rồi lần 3 thì mới hiểu. Bản thân việc đó đã là một điểm trừ rồi. Chưa kể, nhiều bạn viết khiến mình phải hỏi lại xem ý bạn ấy là gì? Các bạn cố thuyết phục mình rằng ý của các bạn là như này, như này. Kể cả là mình có bị thuyết phục đi nữa, liệu các bạn sẽ đi cùng bài viết của mình vào phòng chấm thi và đứng đó giải thích cho giám khảo chấm bài các bạn được chứ? Nếu không thì bạn nghĩ nếu giám khảo phải đọc lại 1 câu bạn viết 2,3 lần hoặc tệ hơn là không hiểu thì họ sẽ làm gì? Chắc là họ sẽ không gọi điện hỏi lại bạn rồi… Để có thể tạo ấn tượng tốt với người đọc, ngoài việc viết bài dễ hiểu, dễ đọc, các bạn còn nên chú ý các điểm sau: Giúp người đọc nhanh chóng nắm được bạn muốn viết về cái gì. Nói cách khác, hãy quan tâm đến nội dung trước khi quan tâm đến từ vựng! Luôn luôn đọc lại để kiểm tra lỗi. Việc mắc những lỗi cơ bản (chia động từ, đuôi tính từ, viết hoa danh từ, vị trí các từ trong câu,…) tuy có thể không khiến bạn bị trừ quá nhiều điểm Korrektheit, nhưng sẽ khiến người đọc có ấn tượng không tốt với khả năng sử dụng ngôn ngữ của bạn. Ấn tượng này sẽ đặc biệt xấu nếu bạn học thuộc một vài cụm từ khó và sử dụng chúng chính xác. “À, vậy là thí sinh này chỉ học vẹt chứ không biết sử dụng tiếng Đức!” Cố gắng đưa vào nhiều ý kiến cá nhân, thay vì chỉ phân tích ở góc độ khách quan (tham khảo bài viết “Những điểm cần chú ý khi viết tiếng Đức” của mình). Điều đó không chỉ làm bài viết trở nên sống động hơn, mà còn đúng với tinh thần của một Forumsbeitrag hơn. Sử dụng cân bằng giữa danh từ và động từ. Một sai lầm của các bạn học B2 là nghĩ rằng, ở trình độ này cứ phải dùng được nhiều danh từ (Nominalisierung) thì mới là giỏi. Lý do tại sao chúng ta không nên quá sa đà vào danh từ, các bạn có thể tham khảo ở bài viết “Bàn về phong cách sử dụng tiếng Đức: Nominalstil vs. Verbalstil” của mình. 3. Tập xây dựng câu cơ bản Điều này nghe có vẻ khá vô lý, nhưng thật ra nhiều bạn học đến trình độ C1 vẫn còn thói quen viết bài theo kiểu “mì ăn liền”. Có nghĩa là viết câu nào cũng phải bắt đầu bằng một cụm từ gì đó cho sẵn, và chỉ bắt đầu tự viết câu của bản thân mình sau dấu phẩy. Ví dụ: Ich stehe auf dem Standpunkt, dass… Zusammenfassend lässt sich feststellen, dass… Ich lege großen Wert darauf, dass… Đương nhiên cách này thì không hề sai. Nhưng nếu quá lạm dụng điều này, cách viết của các bạn dần dần sẽ bị “một màu” và bài viết trở nên “cứng” (luôn luôn sử dụng một kiểu cấu trúc nhất định). Thay vào đó, hãy tập xây dựng câu cơ bản, sau đó cố gắng thay đổi cách viết bằng cách đảo ngữ, cải thiện liên kết bằng các Konnektoren, Verweiswörter hay sử dụng các cấu trúc thay thế (ví dụ thay vì “ich stehe auf dem Standpunkt” là nguyên một câu thì có thể chỉ cần sử dụng một bổ ngữ như “von meinem Standpunkt aus”). Dần dần, sau khi đã đa dạng trong diễn đạt và giữ cho bản thân không sai ngữ pháp, vốn từ vựng của các bạn lúc đó sẽ tự phát huy sức mạnh vốn có của nó. 4. Ví dụ tham khảo Để minh chứng cho những điều mình nói phía trên, mình đã tự soạn một bài viết dựa theo một đề thi trình độ B2. Các bạn cùng đọc tham khảo và cho mình thêm ý kiến nhé! Đề bài: Sie schreiben einen Forumsbeitrag zur übermäßigen Handynutzung der Jugendlichen Begründen Sie, warum Jugendliche heute so häufig Medien konsumieren Äußern Sie Ihre Meinung zur übermäßigen Handynutzung der Jugendlichen Nennen Sie Alternativen zur Handynutzung Nennen Sie Vorteile der anderen Alternativen Bài làm: Ob zuhause oder bei Freunden, das Handy ist immer in der Hosentasche der Jugendliche. Dank Internet kann man mit einem Smartphone rund um die Uhr Facebook surfen, YouTube-Videos anschauen oder Essen online bestellen. Doch warum konsumieren die Jugendliche heute so häufig Medien? Der erste Grund aus meiner Sicht ist die Kommunikation. Vor dem Internet war es nicht so einfach, Kontakt zu bekommen oder zu halten. Mit sozialen Medien ist es viel leichter, neue Freunde kennenzulernen, ohne einen Fuß vor die Tür zu setzen. Außerdem hat man wie in der Einleitung erwähnt zahlreiche Online-Plattformen, um die Zeit totzuschlagen. Mein Neffe hat mir einmal gesagt: „So richtige Langeweile kenne ich nicht mehr!“. Aus diesem Grund ist das Smartphone die dritte Hand eines jungen Menschen geworden. Allerdings halte ich eine übermäßige Handynutzung für problematisch. Wenn man zu häufig aufs Handy schaut, ist man stärker davon abhängig, als man wahrnimmt. So verlieren Jugendliche nicht nur viel Zeit, sondern auch Lust auf das reale Leben. Stattdessen möchte ich den Heranwachsenden empfehlen, sich selbstständige Beschäftigungen zu suchen. Es ist tatsächlich egal, ob man Bücher liest, Instrumenten spielt, oder kocht. Wichtig ist dabei, dass den jungen Menschen weniger Zeit für die Medien übrig bleibt. Darüber hinaus bieten Familienaktivitäten auch eine Alternative zum Handykonsum. Wenn die Eltern mehr Zeit mit ihren Kindern verbringen, so fühlen die Jugendliche sich nicht mehr langweilig und greifen somit auch seltener auf das Smartphone zurück. Dank der vielfältigen Vorteile gehört das Smartphone zum Alltagsleben, insbesondere unter Jugendlichen. Dennoch kann zu viel des Guten schädlich sein. Der Medienkonsum sollte deshalb stets unter Kontrolle sein, sodass das Handy eine nützliche dritte Hand bleibt. (128 Wörter) Tác giả: Kobe
LESEN – TEIL 1 Đã viết quá nhiều về kĩ năng viết, hôm nay tôi xin phép chia sẻ phương pháp làm bài đọc của mình, hay còn gọi là “Phương pháp đọc có định hướng” (cái tên này được tạo cảm hứng từ OOP, Objektorientierte Programmierung). Để các bạn dễ hiểu, tôi sẽ sử dụng bài mẫu lấy từ Übungssatz für Erwachsene từ trang chủ của Goethe. Như các bạn có thể thấy, đề bài phần này chia làm 2 thứ: bài đọc (ảnh 1) và câu hỏi cần trả lời (ảnh 2). Theo lẽ thông thường, mọi người sẽ đọc bài đọc trước, sau đó mới đọc đến câu hỏi. Với phương pháp của mình, tôi xin đề xuất cách làm việc như sau: 1. Đọc hiểu phần câu hỏi trước Câu hỏi thường là những câu đơn mang thông tin ngắn gọn và khá dễ hiểu. Việc bắt đầu đọc hiểu câu hỏi đầu tiên mang ý nghĩa khởi động cho bài làm và tạo ra tâm lý tốt hơn nếu bài đọc có khiến các bạn hơi choáng vì nhiều từ mới. Tuy vậy, ý nghĩa thật sự của nó sẽ nằm ở việc tôi làm sau đây: Câu hỏi ở phần này là dạng câu hỏi đúng-sai, thế nên người ta sẽ đưa ra các Vermutungen. Việc của chúng ta sẽ là highlight những thông tin có thể sai để kiểm chứng (ảnh 3). Ở mỗi thông tin được highlight, đương nhiên sẽ có những phương án khác khiến Vermutung đề bài cho trở nên sai. Ví dụ câu 1: Markus macht eine Lehre. Thông tin được tôi highlight là „Markus“ và „Lehre“. Điều đó có nghĩa là: có ai đó làm về việc giảng dạy, hoặc là Markus không phải làm về giảng dạy. Ta ghi nhớ thông tin này, và làm tương tự như vậy với các câu còn lại. 2. Quay lại đọc bài với tờ tóm tắt những thông tin cần kiểm tra từ phần câu hỏi ngay bên cạnh Do đã có khái niệm về những thông tin chúng ta cần quan tâm, ta không còn sa đà vào việc cố gắng dịch từng từ từng chữ sang tiếng Việt, mà tập trung tìm kiếm thông tin mà ta cần. Điều này giúp nâng đáng kể tốc độ đọc của chúng ta, khi mà chúng ta không còn cái cảm giác mông lung khi nhìn một đống chữ vô định hình nữa. Đến thời điểm hiện tại tôi vẫn đang áp dụng phương pháp này cho những bài đọc ở trình độ cao hơn và nhiều chữ hơn. Đại khái cũng giống như kiểu trước khi lên mạng đọc tài liệu về một chủ đề nào đó, tôi ưu tiên viết ra giấy ngắn gọn xem: „Bây giờ mình cần cái gì?“ 3. Trong lúc đọc bài, cũng như nhiều bạn đã làm, tôi tìm đến thông tin tôi cần và chỉ highlight vào những thứ quan trọng 4. Bước cuối cùng là kiểm chứng thông tin và trả lời câu hỏi mà đề bài đưa ra Hi vọng các bạn không thấy cách làm của tôi quá khó hiểu hay khó thực hiện. Chúc các bạn thành công với bài đọc của đề thi B1! Tác giả: Kobe Minh họa: Bích Diệu
HÖREN – TEIL 2 Đây là lần đầu tiên tôi viết một bài hướng dẫn về việc làm bài thi nghe. Tôi không gọi là bài hướng dẫn về kĩ năng nghe, bởi vì cách tôi chuẩn bị giới thiệu với các bạn đây nó không liên quan đến việc nghe cho lắm, nó liên quan đến tư duy logic nhiều hơn. Tôi không đảm bảo cách làm này là làm đâu trúng đấy, và cũng không khuyến khích tất cả mọi người làm theo, nên bạn nào có ý định phản đối thì mong các bạn vui lòng chuyển kênh khác xem tiếp luôn^^ Tôi chọn Teil 2 của đề thi B1 vì tôi nghĩ với nhiều bạn, chọn 1 trong 3 đáp án mà chỉ được nghe một lần là một việc khá là khó nhằn. Phương pháp mà tôi sử dụng ở đây về cơ bản nó cũng giống với cách tôi khuyên các bạn đọc ở bài trước, có điều là ở đây ta chỉ có mỗi câu hỏi thôi, nên đương nhiên là ta phải tập trung 100% sức lực vào việc phân tích những câu hỏi đó. Việc phân tích câu hỏi mang một ý nghĩa rất lớn, khi ta sẽ có được sự hình dung cho những gì mình sắp nghe, và việc giới hạn tìm kiếm thông tin mình cần. Tuy vậy, với bài thi nghe này, tôi thậm chí khuyên các bạn làm một việc táo bạo hơn, đó là trực tiếp phán đoán dựa vào câu hỏi và liên hệ với thực tế để loại đi những đáp án không thể nào đúng, đặt dấu hỏi cho những đáp án rất khó có khả năng xảy ra, hay thậm chí chỉ trực tiếp ra đáp án mình cho là đúng. Cụ thể mời các bạn tham khảo quá trình tôi làm thử một bài tập mẫu trích từ Übungssatz für Erwachsene của Goethe Institut sau đây: Đánh giá thông tin cho sẵn: Người ta sẽ cho sẵn bạn một câu ngắn gọn để tóm tắt nội dung mà bạn sắp sửa nghe. Please, đừng ai bỏ qua cái dòng này giúp mình!!! Bởi vì nó sẽ giúp bạn lọc được rất nhiều thứ không cần thiết đấy. Cụ thể cho bài thi này: Bạn sẽ tham gia vào chương trình thể thao kéo dài một tuần và trong ngày khai mạc bạn nhận được những thông tin sau đây… Như vậy, chưa nghe tôi cũng có thể tưởng tượng ra là sẽ có một người hướng dẫn, đang đứng trước một nhóm người tham gia để phổ biến những thứ mọi người cần biết khi tham gia chương trình tập luyện thể thao này! Đánh giá dữ kiện câu hỏi: Như các bạn có thể thấy, những câu hỏi thường là những câu khá dễ và ngắn, nên tôi yêu cầu mọi người phải đọc hiểu 100% những câu hỏi này đã, rồi mới tính tiếp. Sau đó, tôi tiến hành bước đầu tiên là loại bỏ những thông tin tôi cho là không thể nào đúng. Trong hình, tôi loại bỏ ý 11b và 14a ngay từ đầu. Lý do cho câu 11b là tôi không nghĩ tham gia một khóa học ngắn hạn (1 tuần) liên quan thể thao mà người ta lại bắt bạn tự nấu ăn ngày 2 lần bao giờ, bảo bạn tự đi ăn ngoài thì may ra tôi còn tin. Lý do cho câu 14a là vì nếu ý người ta là buổi tối chỉ được tập luyện 1 giờ (cái này nghe cũng rất vô lý rồi), thì câu cho sẵn phải dùng từ „dürfen“ chứ không phải là „können“. Đưa ra phán đoán cá nhân: Đây là một phần khá là phức tạp nên tôi sẽ làm riêng từng câu cho các bạn dễ quan sát. Tôi xin nhắc lại một lần nữa, đây là cách phân tích hoàn toàn dựa vào chủ quan và trực giác, không phải cách để giúp các bạn nghe tốt, nên nếu ai không hài lòng khi đọc đến đây, rất mong các bạn có thể dừng đọc giúp tôi. Câu 11: Sau khi loại đi đáp án b, tôi cho rằng sẽ là logic nhất khi chọn đáp án c (ở đây các bạn tự lo bữa sáng, còn bữa trưa và tối thì chúng ta ăn cùng nhau). Đây là một Sportprogramm tập thể chứ không phải chương trình huấn luyện đặc biệt giảm cân, tôi không nghĩ là cứ sáng sáng lại có người gọi cho từng thành viên tham gia để hướng dẫn xem hôm nay bạn nên ăn gì. Câu 12: Cả 3 đáp án mà đề bài ra đều có thể xảy ra, mỗi đáp án trả lời cho một câu hỏi như tôi đã viết trong hình. Việc các bạn nghe đáp án cho câu này vì thế sẽ dễ hơn nếu bạn tập trung, nhưng tôi vẫn muốn đề xuất đáp án phán đoán của mình, dựa vào trực giác. Vì đây là một chương trình tập luyện thể thao, không phải đoàn leo núi hay là trong quân đội, tôi không nghĩ ở Đức người ta lại bắt mọi người là có mặt lúc mấy giờ, hay là tập trung ở đâu như kiểu ở Việt Nam. Phán đoán của tôi ở đây là đáp án b. Câu 13: Người tham gia sẽ phải đăng kí sớm cho một trong 3 chương trình được nêu ra ở đáp án: một khóa học liên quan đến môn chơi bóng (ví dụ như bóng rổ), một Tour đi xe đạp và thuê sân để đánh Tennis theo giờ. Đăng kí sớm liên quan đến sự chuẩn bị phức tạp hơn, do vậy tôi không nghĩ có chương trình nào cần chuẩn bị nhiều hơn là việc tổ chức hẳn 1 Tour đi xe đạp. Đáp án tôi hướng đến là b. Câu 14: Sau khi loại đáp án a, tôi nghĩ cả 2 đáp án b và c đều có khả năng xảy ra như nhau. Tôi gạch chân 2 từ „besuchen“ và „trainieren“ để các bạn tiện cho việc tập trung nghe của mình hơn. Cá nhân tôi phán đoán rằng, có thể người ta sẽ muốn nói đến nhiều hơn là việc tập luyện, nên ngoài tập luyện, có thể sẽ còn có tham quan Sportgeschäft. Do đó tôi phán đoán đáp án b. Câu 15: Cả 3 đáp án trong câu này thực chất đều có thể xảy ra. Nhưng với tính chất một Abschlussfeier, việc có đồ ăn hay nhảy nhót trong bữa tiệc là những việc tôi cho là rất hiển nhiên, nên tôi không nghĩ người ta phải đề cập đặc biệt đến những thứ như thế này. Do vậy, tôi phán đoán đáp án c là đáp án đúng. Sau khi kiểm tra lại Lösung của đề thi, tôi đã làm đúng 4/5 câu, chỉ sai duy nhất câu 14, dù thậm chí còn chưa bắt đầu nghe. Tất cả những đáp án tôi cho là không thể đúng thì đều không phải đáp án thật. Tuy vậy, việc đúng từng này câu tôi cho là nhờ may mắn khá nhiều. Cái mà tôi muốn các bạn hướng đến, cũng tương tự như khi làm bài đọc, hãy luôn tạo ra các Vermutungen (phán đoán chủ quan), bởi vì việc kiểm tra một phán đoán là đúng hay sai bao giờ cũng dễ hơn việc tìm kiếm thông tin để khoanh cho được đáp án đúng. Khi đó, các bạn cũng sẽ „nghe có định hướng“ hơn, và tỉ lệ các bạn nghe ra cái gì cần nghe sẽ cao hơn. Ngoài ra, tôi cũng biết có rất nhiều bạn kĩ năng nghe chưa tốt (chủ yếu là do phát âm sai và ít chịu nghe thường xuyên), nên vào phòng thi gặp những bài nghe 1 lần thế này thường là rất sợ và căng thẳng. Phương pháp này sẽ giúp bạn đỡ căng thẳng rất nhiều trong phòng thi. Còn nếu các bạn thực sự không thể nghe nổi vì lý do nào đó, gợi ý của tôi trên đây là một cách không tồi để các bạn phán đoán đáp án, chí ít là cũng tốt hơn hoàn toàn khoanh bừa, phải không? Chúc các bạn thành công với bài thi nghe! Tác giả: Kobe Minh họa: Bích Diệu
Như các bạn đã biết, B2 Goethe hiện tại đã trở thành một điều kiện gần như bắt buộc cho tất cả các bạn học viên muốn sang Đức, dù là để học đại học hay học nghề. Trong khi 3 kĩ năng nghe, đọc và viết đều có thể bằng cách này hay cách khác tự rèn luyện được, kĩ năng nói có vẻ đang trở thành một trở ngại lớn cho không ít bạn. Trong bài viết lần này, mình muốn chia sẻ cho các bạn đang còn gặp khó khăn với kĩ năng nói một vài lời khuyên từ cá nhân mình trong quá trình học và dạy tiếng Đức. Điều làm mình chán nản đầu tiên khi tiếp xúc các bạn học viên yếu kĩ năng nói đó là khả năng phát âm tương đối hạn chế so với trình độ B2. Đây sẽ là một điểm trừ cực lớn không chỉ cho kì thi, mà hơn tất cả, cho chính quá trình hòa nhập và thích nghi của các bạn ở Đức. Thật sự, việc nội dung đa dạng hay dùng từ phong phú sẽ không còn nhiều giá trị khi người nghe không nghe ra các bạn nói từ gì. Với đặc trưng bài thi, sẽ không ai dừng các bạn lại để sửa hay yêu cầu các bạn nói lại, mà những từ các bạn phát âm sai sẽ coi như được bỏ qua. Đối với những bạn có vốn từ tốt và biết cách diễn đạt, điều này thực sự rất đáng tiếc, giống như một người có rất rất nhiều tiền VND ở Đức vậy, giàu thì tuy có giàu thật, nhưng không thể tiêu được. Phát âm đúng chính là nơi đổi tiền cho các bạn. Vì vậy, nếu bạn vẫn còn đang phát âm sai, mình khuyên chân thành các bạn nên quay lại học lại phát âm cơ bản đến khi nào thành thục mới ôn thi B2! Trong số vô số lỗi phát âm mà các bạn mất phải, 3 lỗi sau đây được mình xếp vào nhóm “cực kì nghiêm trọng” và hi vọng các bạn sửa trước tiên: phát âm chữ “J”, phát âm chữ “z” và phân biệt “sch” với “z,ß”. Điều tiếp theo khiến mình không hài lòng, đó là rất nhiều bạn bị ám ảnh bởi khái niệm “từ vựng trình độ B2”. Như đã nói rất nhiều lần trước đây, trong các bài viết hay trong các videos, đối với mình không có từ vựng nào là từ vựng thuộc trình độ nào, mà chỉ có nội dung nói dễ hiểu, khoáng đạt, cách thể hiện thu hút người nghe và khả năng phản xạ trước những tình huống bất ngờ tốt. Nếu làm được 3 điều trên, dù có sử dụng từ vựng trình độ nào (dĩ nhiên trình độ nào thì quan trọng nhất vẫn phải dùng cho đúng), mình tin các bạn vẫn thừa sức đỗ kì thi, thậm chí với điểm cao. Dưới đây, mình sẽ trình bày cụ thể hơn lời khuyên để đạt được 3 điều mình nói phía trên: 1. Nội dung dễ hiểu Xin dừng ngay việc viết cả câu ra giấy rồi vào phòng thi đọc như học thuộc lòng! Các bạn hãy làm quen với việc xây dựng dàn ý theo dạng sơ đồ tư duy và viết các ý mà các bạn muốn trình bày theo dạng Stichpunkte. Sau đó, hãy cố gắng tập cách chuyển thể những ý đó thành một câu hoàn chỉnh. Ví dụ như sau: Thema: gesund leben; Alternative 1: Sport treiben Vorteil: fit werden -> mehr trinken, mehr Kalorien verbrennen. Sportarten: nicht unbedingt Fußball, Basketball -> Laufen, Joggen, Yoga -> häufig! „Wenn man Sport treibt, kann man fit werden, indem man mehr trinkt und mehr Kalorien verbrannt werden. Man muss nicht unbedingt bestimmte Sportarten spielen, wie z.B. Fußball oder Basketball. Laufen, Joggen oder Yoga sollten definitiv ausreichen, wenn man sie genug häufig treibt“. Như các bạn đã thấy, mình không hề dùng từ vựng „trình độ cao“, cũng như xây dựng câu đơn giản và dễ nói nhất có thể! 2. Cách thể hiện thu hút Điều quan trọng nhất với mình trong giao tiếp không phải là dọa người khác bằng những thứ trên trời hay phải nói cho thật là chuẩn không sai một dấu phẩy, mà là giữ người nghe lắng nghe bạn nói đến cuối cùng. Để làm được điều này, ngoài phong thái tự tin, không sợ sai, có một thứ mà đáng ra các bạn nên được dạy từ rất sớm, đó chính là Satzmelodie. Vì giới hạn bài viết, mình không thể trình bày quá cụ thể về cách cải thiện nó. Tuy vậy, mình vẫn có vài lời khuyên cho các bạn để thu hút người nghe trong bài thi nói: Thoải mái và chấp nhận lỗi sai nếu các bạn có nói sai, đừng dừng lại sửa lỗi nếu các bạn nói sai. Điều này vô tình làm ngắt mạch nghe và dễ làm người nghe rơi rớt thông tin. Quan tâm đến ngôn ngữ cơ thể của người nghe chứ đừng cố nói bất chấp những thứ các bạn đã chuẩn bị. Đừng „À“ và „Ờ“ quá nhiều khi nói! Nhiều bạn biết rất nhiều từ hay nhưng thật sự khi thuyết trình mình cảm nhận là các bạn nói 5 phút thì hết 2 phút là ậm ờ. Cách khắc phục thật ra rất đơn giản, hãy thay ậm ờ bằng khoảng lặng. Đâu có ai bắt các bạn phải nói nhanh và liên tục! Thậm chí, những khoảng lặng còn đóng luôn vai trò khơi gợi sự tò mò từ người nghe! 3. Phản xạ trước tình huống bất ngờ Đây có lẽ là điều gần như không hề có bạn nào muốn đối mặt, tuy vậy lại là một yếu tố mình đánh giá rất rất cao, vì các bạn đang thi nói, chứ không thi đọc. Các bạn cũng nên hiểu rằng, nơi các bạn cần tồn tại là nước Đức, chứ không phải là phòng thi. Nếu các bạn có đủ thời gian để ngồi viết ra thành câu và học thuộc những câu đấy từ 40, 50 cái đề bài, chẳng thà các bạn tập phản xạ trước những tình huống mà các bạn không ngờ tới bằng tiếng Đức mình thấy còn tốt hơn. Nếu có Partner luyện nói, đừng ngại ngần thử thách nhau bằng những tình huống như vậy nhé. Nhớ kĩ, cải thiện tốc độ phản ứng trước khi nghĩ đến việc cải thiện độ hay của từ vựng đấy nhé! Và lời khuyên cuối cùng của mình: Nếu các bạn thi đỗ kì thi, dù là kì thi nào, chưa chắc các bạn đã giỏi tiếng Đức. Nhưng nếu giỏi tiếng Đức, mình khẳng định các bạn sẽ đỗ mọi kì thi! Chúc các bạn thành công! Tác giả: Kobe Minh họa: Phương Thảo
Aufnahmeprüfung vào Studienkolleg là một kì thi rất quan trọng với những bạn tốt nghiệp cấp 3 muốn sang Đức học đại học. Tùy vào từng trường mà đề thi sẽ bao gồm những bài thi khác nhau, nhưng hầu như trường nào cũng sẽ có 2 phần thi chính, đó là: Toán và C-Test. Học sinh Việt Nam mình thì chắc chả ai sợ kì thi toán nữa rồi, nên mình cũng không bàn tới ở đây. Theo đánh giá khách quan của mình, C-Test là một kiểu bài thi không quá khó, nhưng cần sự chăm chỉ và CỰC KÌ cẩn thận để đạt điểm cao. Thêm nữa, với tỉ lệ chọi ngày càng khủng khiếp do lượng học sinh sang Đức tăng vọt trong những năm gần đây, kì thi này bỗng dưng trở nên căng thẳng hơn hẳn. Làm hơn kém nhau chỉ một câu thôi mà đã có người đỗ người trượt rồi, nên trong bài viết này, tôi muốn đưa ra một số lời khuyên cho các bạn trong quá trình ôn thi bài thi này. Đầu tiên, tôi sẽ đưa ra những hướng dẫn chung. Có vài điểm sau đây mà các bạn cần lưu ý khi luyện tập làm bài thi C-Test: Không quá tin vào sách ôn thi: Tôi biết các bạn đều biết quyển Mut zur Lücke 1 2 3 4 5 gì gì đó. Nhưng nếu các bạn nghĩ cứ làm quen tay mấy quyển đó rồi là chắc ăn thi đỗ thì các bạn nhầm to. Về cơ bản, người ta có thể lấy bất cứ đoạn văn hay bài báo có sẵn nào rồi che bớt vài từ đi là thành một bài C-Test, nên nguồn tài liệu cho dạng bài thi này thì nó là vô hạn. Có thể với Mut zur Lücke các bạn sẽ làm rất chắc tay những câu cho điểm, hoặc nếu gặp những chủ đề mà các bạn đã gặp rồi thôi. Tuy nhiên, các bạn cần đọc thật nhiều và cũng phải viết thật nhiều để nắm văn phong của người Đức và cải thiện vốn từ vựng. Vốn từ vựng là một cái rất khó cải thiện, nhưng hãy lập ra cho mình một kế hoạch học từ mới một cách hợp lý thông qua việc đọc nhiều dạng tài liệu khác nhau và luôn luôn học từ mới thông qua văn cảnh (Kontext). Không làm sai những câu không được phép sai: Đương nhiên là không có bài thi nào là toàn những thứ khó không ai làm được. Một trong những thứ xuất hiện khá thường xuyên trong bài thi C-Test là việc chia đuôi tính từ. Tầm quan trọng của việc làm đúng những câu như thế này là không phải bàn cãi, giống như là việc buộc phải làm tối đa điểm câu khảo sát đồ thị hàm số trong đề thi toán đại học hồi xưa vậy. Làm thế nào để có thể chia cho đúng đuôi tính từ thì các bạn có thể tham khảo bài viết về việc này tôi đã post cách đây vài ngày! Không dựa hoàn toàn vào kinh nghiệm: Cái này nói thì nghe có vẻ buồn cười, nhưng tôi tin không ít bạn làm bài thi C-Test bằng cảm giác chỗ này phải là từ này, chứ không đọc để hiểu nội dung chính của toàn bộ đoạn văn (vì hồi trước tôi cũng thế). Cách làm đó tuy cũng có cái lợi là tiết kiệm thời gian, và đôi khi hiệu quả cũng khá cao, nhưng với những đề thi dạng nâng cao hơn một chút là các bạn sẽ bị hoang mang ngay. Thế nên, cái chính vẫn là phải đọc thật là nhiều, và đọc một cách chú tâm để hiểu người ta muốn nói gì trước tiên, rồi sau đó mới bắt đầu để ý các cụm từ tiêu biểu. Và sau đây, tôi sẽ trình bày một số Tricks tôi rút ra từ kinh nghiệm ôn thi của mình: Độ dài của từ: Không biết các bạn có để ý không, tôi thì nhận ra là phải đến 99% số trường hợp thì số từ mà các bạn phải điền vào một chỗ trống luôn cùng lắm là hơn số chữ cho sẵn một chữ thôi. Ví dụ: nếu đề bài cho từ „d…“ thì từ này có thể dài đến tối đa là 3 chữ cái thôi (chẳng hạn „die“, „dem“, „da“,…), chứ không thể là „dass“ hay „denn“ được. Hãy đọc kĩ bài: Như đã nói ở phía trên, nhiều bạn khi làm C-Test có xu hướng đặt bút là làm luôn chứ không đọc tổng thể cả bài. Vì lý do đó, đôi khi các bạn gặp một từ khó khó và mất thời gian suy nghĩ rất lâu ở đó. Không quá thường xuyên, nhưng đôi khi những từ quá khó hoặc quá dài đó sẽ xuất hiện đâu đó trong bài viết ở phần không bị che bớt. Thói quen đọc lướt thẳng đến chỗ cần điền sẽ làm hại các bạn ở trường hợp này. Học từ mới có định hướng: Đương nhiên tôi không khuyến khích các bạn chỉ học những từ ở nhóm này, nhưng theo kinh nghiệm của tôi, có một số chủ đề rất được ưa chuộng ở bài thi C-Test, bao gồm: giáo dục (đại học, phổ thông, nhà trẻ); môi trường (biến đổi khí hậu, rác thải, năng lượng sạch); nước Đức (lịch sử, văn hóa, chính trị, ẩm thực); khoa học (phát minh, các nhà khoa học nổi tiếng, những cái mẩu chuyện thú vị ngắn ngắn như kiểu quyển „Những hạt thóc trên bàn cờ“ nếu bạn nào biết). Ngoài việc học từ mới nhiều hơn ở những chủ đề này (đặc biệt là danh từ), các bạn cũng có thể tìm kiếm những bài báo ngắn liên quan đến những chủ đề này để đọc thêm về văn phong. Một nguồn tài liệu quý giá mà tôi đã khám phá ra khi ôn thi đó là trang DW Top Thema. Hãy cố gắng đọc ít nhất 3 bài mỗi ngày, sau 1 tháng bạn sẽ ngạc nhiên về vốn từ của mình đấy^^ P/S: Để tăng độ nguy hiểm cho bài viết, tôi đã học đúng như những gì tôi vừa chia sẻ với các bạn sau khi thi trượt Studienkolleg ở Hannover lần đầu. Lần thứ 2, tôi tự tin đến mức thi mỗi Hannover và đã đỗ với điểm C-Test đạt 128/135 (7 câu tôi làm sai đến giờ tôi vẫn nhớ gần hết xD). Thế nên là, theo như Adam Khoo thì: „Tôi làm được, bạn cũng thế“. Chúc các bạn thành công! Tác giả: Kobe Minh họa: Diệp Vũ